GminaMarcinowice

Home / Miejscowości
Autor:Publikacja: leon

Miejscowość Wirki

W "Wykazie urzędowym miejscowości w Polsce" Wirki wymieniane są zaledwie dwa razy. Zarówno w województwie wielkopolskim jak i dolnośląskim Wirki sąsiadują z Wirami. Wałbrzyskie Wirki należą do gminy Marcinowice i leżą ok. 5 km na południowy wschód od tej miejscowości.

Wirki leżą na Równinie Świdnickiej w zakolu Masywu Ślęży i Gór Kiełczyńskich. Wirki to średniej wielkości wieś sołecka leżąca u stóp Ślęży na wysokości ok.250 m n.p.m.

Nazwa miejscowości na przestrzeni stuleci nie ulegała zasadniczym zmianom. Początkowo występuje jako Parva Wira – 1292 r.; następnie – Klein Wierau w latach 1783 -1945 . Pochodzenie nazwy można tłumaczyć jako zdrobnienie od pobliskich Wir. Do takiego wniosku uprawniać może fakt, iż historia obu miejscowości jest nierozerwalnie ze sobą złączona i w dokumentach średniowiecznych Wiry i Wirki występują często razem traktowane jako dwie części tej samej wsi.

W 1945 r. roku wieś liczyła 401 mieszkańców. Zarówno przed jak i po wojnie ludność utrzymywała się przede wszystkim z pracy w rolnictwie oraz pobliskich kamieniołomach i kopalniach.

Wirki są dużym skrzyżowaniem lokalnych dróg, które łączą tę wieś z sąsiadującymi: Książnicą, Gogołowem, Kątkami, Mysłakowem i Wirami.

Wieś należy do parafii św. Michała Archanioła w Wirach. Obiektem sakralnym jest tu wzniesiona w połowie XIX wieku kaplica, odnowiona na początku lat siedemdziesiątych.

Wirki, podobnie jak Wiry i inne wsie leżące na stokach Masywu Ślęży, leżą w otulinie Ślężańskiego Parku Krajobrazowego /w gminie Marcinowice do parku należy 480 ha, a do jego otuliny zaliczanych jest 1760 ha/.

Klimat u podnóża Ślęży charakteryzują najwyższe opady przypadające na miesiące wakacyjne i najniższe w grudniu i styczniu.

Podobnie jak inne miejscowości leżące u stóp Ślęży, również Wirki mają bardzo długą historię. Początki osadnictwa sięgają tu okresu neolitycznego (należą do najstarszych w Polsce). We wszystkich prawie wsiach leżących pod Ślężą znaleziono ślady osadnictwa przedhistorycznego.

Jak wynika ze ?Spisu ilości chłopów i łanów we wsiach Księstwa Świdnickiego” M. Treblina z 1576 r., Wirki należały do opata klasztoru ?Na Piasku” we Wrocławiu i liczyły 18 chłopów i 40 łanów.

Mimo długiej historii wieś pozbawiona jest cenniejszych zabytków.

Wirki posiadały kiedyś 2 młyny (wymieniane w latach 1783 -1845), browar (1830) oraz szkołę katolicką (1830 – 1845).

Pół kilometra na wschód od wsi zlokalizowane jest złoże magnezytu eksploatowane metodą odkrywkową Oprócz magnezytu w rejonie wsi znajdują się udokumentowane złoża innych surowców mineralnych.

Na przestrzeni ostatnich 100 lat ludność wsi zmniejszyła się o ok. 30%, powracając do stanu z roku 1783 (335 osób):

  • 1990 – 471 mieszkańców
  • 1942 – 401 mieszkańców
  • 2002 – 337 mieszkańców

Informacje zaczerpnięto z książki „Historia gminy Marcinowice”
Fotografia ze zbiorów Horsta Adlera

Zobacz również

Warto wiedzieć

W serwisie

Sprawdź